معاون قضایی قوه‌قضائیه بیان کرد: پرونده متهمان و محکومان حوادث اخیر که از تاریخ 25/6/1401 تا زمان ابلاغ این عفو دستگیر، بازداشت یا تحت تعقیب قرار گرفته‌اند در صورت داشتن شرایط ذیل مختومه می‌شود:

الف – عدم مباشرت، مشارکت و معاونت در ارتکاب جرائم مستوجب مجازات محاربه افساد فی‌الارض و بغی 

ب – عدم ارتکاب جاسوسی به نفع اجانب 

پ – عدم ارتباط مستقیم با عوامل سرویس‌های اطلاعاتی خارجی 

ت – عدم ارتکاب قتل و جرح عمدی 

ث – عدم ارتکاب تخریب و احراق عمده تأسیسات دولتی، نظامی و عمومی 

ج – عدم عضویت و وابستگی در گروهک‌های معاند و برانداز 

چ – نداشتن بیش از ۲ فقره سابقه محکومیت مؤثر کیفری 

ح – نداشتن شاکی یا مدعی خصوصی یا حسب مورد اعلام رضایت آنان یا جبران ضرر و زیان 

خ – اظهار ندامت و تعهد کتبی مبنی بر عدم تکرار جرم عمدی مشابه 

* متهمان یا محکومان اغتشاشات اخیر اگر اظهار ندامت نکنند و تعهد کتبی ندهند عفو نمی‌شوند

حجت‌الاسلام‌والمسلمین رحیمی تأکید کرد:«شاید افرادی باشند که دستگیر شده باشند یا تحت تعقیب باشند لکن اظهار کنند که ما پشیمان نیستیم یا تعهد کتبی هم نمی‌دهیم، طبیعتاً این افراد مشمول عفو قرار نمی‌گیرند. عفو متهمان و محکومان حوادث اخیر پس از انزجار مرتکبان از اعمال گذشته خویش و تعهد بر عدم تکرار آن در آینده و در راستای سیاست‌های نظام اسلامی صورت می‌گیرد و چنانچه در آینده این افراد برخلاف تعهد خویش عمل کنند، دایره عفو نسبت به آنان بسیار مضیق و اعمال مجازات نیز شدیدتر خواهد بود».

* شرایط عفو محکومان سایر پرونده‌های کیفری

وی در ادامه بیان کرد: قسمت دوم عفو درباره محکومان سایر پرونده‌های کیفری است. 

معاون قضایی قوه‌قضائیه تصریح کرد: محکومانی که تا تاریخ 22/11/1401 محکومیت حبس آنان قطعی شده باشد و شاکی خصوصی هم نداشته باشند با شرایط ذیل مورد عفو قرار می‌گیرند. 

۱- باقیمانده محکومیت محکومان به حبس تا یک سال در صورتی که حداقل یک ماه (با احتساب ایام بازداشت) را تحمل کرده باشند. 

۲- سه‌چهارم محکومیت محکومان به حبس بیش از یک سال تا ۵ سال مشروط بر اینکه یک‌پنجم آن را تحمل کرده باشند.

۳- دوسوم محکومیت محکومان به حبس بیش از ۵ سال تا 10 سال مشروط بر اینکه یک‌سوم آن را تحمل کرده باشند. 

۴- یک دوم محکومیت محکومان به حبس بیش از 10 سال تا 20 سال مشروط بر اینکه حداقل یک سال حبس را تحمل کرده باشند. 

۵- یک‌دوم محکومیت محکومان بیش از 20 سال مشروط بر اینکه حداقل ۲ سال حبس را تحمل کرده باشند. 

۶- باقیمانده محکومیت حبس کلیه محکومان جرائم غیر عمدی 

۷- باقیمانده حبس زنانی که به حکم قانون سرپرستی یا حضانت فرزندان‌شان را بر عهده دارند، مشروط بر اینکه ۳ سال از حبس خود را تحمل کرده باشند.

۸- باقیمانده حبس محکومان خانواده معظم شهدا و جانبازان (پدر، مادر، همسر، فرزند) به شرط آنکه در محکومیت تا 10 سال حداقل یک‌پنجم و در محکومیت به حبس بیش از 10 سال حداقل ۵ سال تحمل حبس کرده باشند. 

۹- باقیمانده محکومیت حبس بیماران صعب‌العلاج یا لاعلاج که مراتب بیماری آنان مورد تایید کمیسیون پزشکی قانونی قرار بگیرد. 

۱۰- باقیمانده محکومیت حبس محکومان ذکور بالای 70 سال و اناث بالای 60 سال به شرط آنکه در محکومیت به حبس غیر از ابد حداقل یک‌پنجم و در محکومیت به حبس ابد حداقل 8 سال تحمل کرده باشند. 

* محکومان به پرداخت جزای نقدی در چه صورتی عفو می‌شوند؟

حجت‌الاسلام‌والمسلمین رحیمی افزود: محکومانی که صرفاً به لحاظ عجز از پرداخت جزای نقدی در زندان به سر می‌برند نیز اگر شرایط ذیل را داشته باشند مشمول عفو می‌شوند. 

الف – باقیمانده محکومیت جزای نقدی تا 500 میلیون ریال 

ب – باقیمانده محکومیت جزای نقدی از 500 میلیون ریال تا ۵ میلیارد ریال در صورتی که حداقل به خاطر جزای نقدی ۳ ماه تحمل حبس کرده باشند. 

پ – باقیمانده محکومیت جزای نقدی بیش از ۵ میلیارد ریال در صورتی که حداقل یک سال به خاطر جزای نقدى تحمل حبس کرده باشند. 

* ۳ شرط مهم برای امکان استفاده از عفو اخیر

معاون قضایی قوه‌قضائیه در رابطه با شرایط استفاده از عفو برای متهمان و محکومان گفت: برای استفاده از عفو اخیر شرایطی تعیین شده است که هر کس واجد چنین شرایطی بود با بررسی پرونده مشمول عفو گسترده اخیر خواهد شد. 

۱- نداشتن بیش از ۲ فقره سابقه محکومیت مؤثر کیفری

۲- عدم ارتکاب جرم جدید مستوجب مجازات درجه یک تا ۵ در زمان محکومیت، اجرای حکم یا در زمان مرخصی

۳- نداشتن شاکی یا مدعی خصوصی یا جلب رضایت آنان و جبران ضرر و زیان آنان تا آخر سال ١٤٠١

تبصره ۱: در معاونت در قتل عمد نیاز به جلب رضایت شاکی است. 

تبصره ۲: پیشنهاد عفو محکومین اتباع بیگانه منحصراً پس از بررسی موردی در کمیسیون عفو و بخشودگی است. 

* اتباع بیگانه‌ مشمول عفو معیاری قرار نمی‌گیرند

حجت‌الاسلام‌والمسلمین رحیمی تصریح کرد: اتباع بیگانه مشمول عفو معیاری نخواهند بود، علتش هم این است که تعداد این محکومان زیاد نیست و پرونده آنها به صورت موردی در کمیسیون عفو بررسی می‌شود و اگر واجد شرایط تشخیص داده شدند، در مناسبت‌های آتی توسط ریاست محترم قوه محضر مقام معظم رهبری (ادام‌الله ظله علی رؤس المسلمین) اعلام خواهد شد. 

* چه کسانی مشمول عفو اخیر نمی‌شوند؟

معاون قضایی قوه‌قضائیه گفت: برخی از محکومان هستند که به علت نوع جرائم‌شان مشمول عفو نمی‌شوند. این افراد شامل موارد ذیل هستند:

* خرید، فروش، توزیع و قاچاق سلاح گرم و مهمات جنگی 

* جرم سرقت و راهزنی 

* جرائم مربوط به مواد مخدر و روانگردان به صورت مسلحانه یا عمده (تریاک و مشتقات آن بیش از یکصد کیلوگرم و هروئین و مواد روانگردان و مشتقات آن بیش از ۲ کیلوگرم)

* مباشرت و معاونت در اخلال عمده و کلان در نظام اقتصادی مگر آنکه ظرف ۶ ماه از تاریخ 22/11/1401 مبادرت به رد مال و عواید ناشی از جرم را پرداخت کند. 

* اختلاس و ارتشاء 

* اسیدپاشی 

* دایر کردن مراکز فساد و فحشا 

* جاسوسی 

* جعل اسکناس و ضرب سکه تقلبی 

* جرائم مستوجب مجازات حدی 

* جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی درجه ۳ و بالاتر 

* قاچاق مشروبات الکلی 

* قاچاق کالا و ارز سازمان‌یافته، حرفه‌ای و عمده 

معاون قضایی رئیس قوه‌قضائیه اضافه کرد:«عفو حق مجرم نیست، بلکه منتی است از طرف نظام و لطفی است از طرف ولی‌فقیه و این لطف شامل حال کسانی می‌شود که وجود آنان در جامعه موجب دغدغه فکری برای مردم نباشد».

وی در پایان ضمن تشکر از تدابیر حکیمانه ریاست محترم قوه و مشی کریمانه مقام معظم رهبری «دامت برکاته» اظهار داشت: امیدوارم خود اشخاص مورد عفو و خانواده آنان مراقبت کنند تا شاهد حوادث مشابه در آینده نباشیم. این عنایت مقام معظم رهبری البته آثار و برکات فراوانی در داخل کشور دارد و در عرصه بین‌المللی هم دشمنان نظام را خلع سلاح می‌کند. 

***

مهدی بختیاری*: سال‌ها قبل بین دهه 1990 تا 2010 عملیات‌های شهادت‌طلبانه فلسطینی‌ها علیه اشغالگران سرزمین‌شان، شکل و شمایل متفاوت‌تری با آنچه امروز می‌بینیم، داشت.

گروه‌های مقاومت برای رسیدن به اهداف‌شان باید عوامل شهادت‌طلب را یک به یک از میان حصارهای در هم تنیده و سدهای متعدد حفاظتی که دور تا دور سرزمین‌ اشغالی کشیده شده بود، عبور می‌دادند؛ آن عامل، جلیقه انفجاری یا مواد منفجره را همراه خود به میان اشغالگران می‌برد و با زدن یک دکمه، تکه‌های بدنش را مانند ترکشی به جان اشغالگران سرزمینش می‌کوبید.

با حضور فرماندهانی نظیر شهید «یحیی عیاش» فرمانده وقت گردان‌های شهید عزالدین قسام (شاخه نظامی حماس) این عملیات‌ها شدت بیشتری گرفت، بویژه پس از آنکه یک صهیونیست جانی با مسلسل به میان نمازگزاران حرم شریف ابراهیمی رفت و مردمی که در حال عبادت بودند را به خاک و خون کشید.

با وقوع این جنایت، موج عملیات‌ها شدت بیشتری گرفت که در 5 بخش به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم؛ عملیات‌هایی که سران اشغالگران صهیونیست را در یکی از بزرگ‌ترین بن‌بست‌های تاریخ جعلی و نامشروع‌شان گرفتار کرد و حتی ترور فرمانده شهادت‌طلبان (یحیی عیاش) هم نتوانست جلوی این موج را بگیرد.

* عملیاتی که قلب اسرائیل را متلاشی کرد

پس از جنایت «باروخ گلدشتاین» در حرم ابراهیمی، یک سلسله عملیات شهادت‌طلبانه برای انتقام خون‌های ریخته شده نمازگزاران شهید این ماجرا طراحی شد که شاید مهم‌ترین آنها 8 ماه پس از این واقعه رخ داد؛ هدف، قلب شهر تل‌آویو بود.

تا آن زمان، 2 عملیات استشهادی برای انتقام از این جنایت طراحی شده بود که مجریان آن شهیدان «رائد زکارنه» و «عمار عمارنه» بودند.

19 اکتبر 1994 میلادی/ 27 مهر 1373 خورشیدی، در حالی ‌که دستگاه‌های عریض و طویل امنیتی اسرائیل تمام ظرفیت خود را برای شکار مغز متفکر و طراح این عملیات‌ها مهندس یحیی عیاش به کار گرفته بودند، اسرائیل به سمت مرگبارترین انفجار خود در طول تاریخ جعلی‌اش تا آن روز، پیش می‌رفت؛ انفجاری که این بار قلب سرزمین‌های اشغالی و نماد آرامش اسرائیل را هدف گرفته بود: خیابان «دیزنکف» در تل‌آویو!

«رانی شکید» در این ‌باره می‌گوید: «دیزنکف خیابان پنجم تل‌آویو است و برای اهالی این شهر، مرکز و قلب تل‌آویو حساب می‌شود».

یک جوان فلسطینی به نام «صالح عبدالرحیم حسن صوی نزال» داوطلب انجام ماموریت شد.

او 13 سپتامبر 1967 به دنیا آمده و دارای 6 برادر و 4 خواهر بود.

تمام دوره تحصیلاتش را در «قلقیلیه» به پایان رساند و موفق به اخذ مدرک از دبستان و راهنمایی «المرابطین (مرزبانان)» شد تا دوره دبیرستان را در سال 1987 میلادی به پایان برساند و در موسسه شرعی قلقیلیه پذیرفته شود اما به خاطر تنگدستی خانواده و والدین و گذران معیشت، دانشگاه را رها کرد تا در کشاورزی و نانوایی به پدرش کمک کند.

صالح اواسط دهه 80 میلادی، به عضویت حماس درآمد و از نخستین افرادی بود که جذب حماس شده و از همان اوایل نیز تحت پیگرد نیروهای صهیونیست قرار گرفت تا اینکه 16 آوریل 1994 عضو رسمی گردان‌های شهید عزالدین القسام (شاخه نظامی حماس) شد.

یکی از برادرانش، 9 آگوست 1988 در جریان درگیری با نظامیان صهیونیست در قلقیلیه به شهادت رسید و برادر کوچک‌ترش هم که قاسم نام داشت، پیش از آغاز انتفاضه اول در جریان تمرینات حماس در سال 1987، هدف اصابت گلوله قرار گرفته و شهید شده بود.

مهندس یحیی عیاش که برای ضربه سوم در انتقام جنایت حرم ابراهیمی آماده می‌شد، بمب‌ها را در کنار هم چیده و سپس آنها را به هم می‌چسباند و نهایتا این بمب بزرگ را داخل کیسه‌ای قرار داد که شبیه کیسه‌های معمولی بود که اسرائیلی‌ها به دست می‌گیرند.

مجری عملیات در مقابل دوربین حاضر شده و وصیتنامه خود را خواند: «من شهید زنده «صالح عبدالرحیم حسن صوی نزال»، ساکن شهر مقاوم قلقیلیه، در گردان‌های شهید عزالدین قسام فعال بودم که تحت پیگرد قرار گرفتم.

رابین حقیر و باراک حقیر گفته‌اند هیچ گزینه‌ای ندارند جز کشتن افراد هسته مرکزی گروهی که وظیفه آنها مراقبت از سرباز ربوده شده «نحسون فاکسمن» است و این در حالی است که هیچ‌یک از مطالبات انسانی ما برای آزادی تمام اسرا و افراد دربند برآورده نشده است.

تنها راهکار برای مساله ما، جهاد است و هیچ راهی جز آن وجود ندارد. پس چرا باید به این دنیای فانی دل بست؟

به امید دیدار بر سر حوض کوثر و نوشیدن از آبی گوارا که پس از آن هیچ تشنگی‌ای نخواهیم داشت».

این برای نخستین بار بود که مجریان عملیات‌های استشهادی وصیتنامه مکتوب خود را مقابل دوربین فیلمبرداری ضبط می‌کردند.

بنا بر آنچه گفته شده است، مهندس یحیی عیاش خود شخصا مجری عملیات را به تل‌آویو برده و سوار بر اتوبوس شماره 5 کرد؛ اتوبوسی که تمام صندلی‌های آن توسط اشغالگران صهیونیست پر شده بود.

«گیدون عذرا» معاون وقت شاباک در رابطه با این عملیات می‌گوید: «هنگامی که بمب در اتوبوس منفجر شود، تاثیر آن بسیار بیشتر خواهد بود. اتوبوسی که انتخاب شده بود مثل یک قوطی در بسته بود که هر کسی که داخل آن باشد صدمه می‌بیند».

وقتی اتوبوس شماره 5 در حال گذر از تقاطع خیابان دیزنکف بود، مجری شهادت‌طلب عملیات، کلید انفجار را فشار داد.

یک کارشناس چک و خنثی‌سازی بمب در ارتش اسرائیل می‌گوید: «انفجار در وسط اتوبوس رخ داده بود. یعنی مرگبارترین جای اتوبوس، جایی که فشار، آتش و سوزش انفجار بیشترین و شدیدترین صدمه را به بدن مسافران می‌زند».

یک سانحه ریلی، مناطق شمال شرقی آمریکا را در وحشت شیمیایی فرو برده است. در واپسین ساعات جمعه گذشته بخش مهمی از یک قطار باری 140 واگنی، در فاصله‌ای نزدیک از مرز شرقی ایالت اوهایو با ایالت پنسیلوانیا از ریل خارج شد. 

به گزارش  مقامات ایالتی، حدود 50 واگن این قطار از ریل خارج شده، که 10 رام آن حامل مواد سمی و خطرناکی است که در صورت نشت یا انفجار مخازن، می‌تواند باعث بروز یک فاجعه زیست‌محیطی در منطقه شود. به گزارش هیات ملی ایمنی حمل‌و‌نقل ایالات‌متحده (NTSB)، 16ساعت پس از خروج قطار از ریل در حوالی روستای فلسطین شرقی در ایالت اوهایو، این واگن‌ها همچنان در آتش می‌سوخت. ماموران آتش‌نشانی و امدادی در ابتدا جرات نزدیک شدن به واگن‌های حامل مواد سمی را که دچار آتش‌سوزی شده بودند نداشتند چرا که هر لحظه ممکن بود انفجاری در مخازن حامل مواد شیمیایی خطرناک روی دهد ما در ادامه برخی آتش‌نشانان با لباس‌های ویژه «هزمت» - عایق در مقابل مواد خطرناک- به واگن‌های واژگون شده مشتعل نزیک شدند. اواخر روز شنبه و پس از آنکه رسانه‌های محلی از شنیده شدن صدای چندین انفجار در محل سانحه قطار خبر دادند، مایکل گراهام، عضو هیات‌مدیره NTSB اعلام کرد: «این یک صحنه آتش‌سوزی فعال است».

به گفته وی، 10 واگن خارج شده از ریل حاوی مواد خطرناک شیمیایی است، از جمله ۵ رام حامل وینیل‌کلرید است؛ گازی بی‌رنگ که برای ساخت لوله‌های ساختمانی و سایر محصولات پلاستیکی استفاده می‌شود. طبق هشدار موسسه ملی سرطان آمریکا، قرار گرفتن در معرض وینیل‌کلرید خطر ابتلا به انواع مختلفی از سرطان را در پی دارد. هیات ملی ایمنی حمل‌و‌نقل ایالات‌متحده اعلام کرده فعلا تنها مقدار کمی وینیل‌کلرید از طریق دستگاه‌های فشار ویژه آزادسازی شده است که برای جلوگیری از انفجار روی واگن‌های قطار نصب شده‌اند. آژانس حفاظت از محیط‌زیست اوهایو نیز به سی‌ان‌ان گفته است تا عصر شنبه هیچ سطح خطرناکی از آلودگی هوا در منطقه اطراف سقوط این واگن‌ها کشف نکرده است. 

با این حال دستور تخلیه اجباری برای افرادی که در شعاع 1.6 کیلومتری از این سانحه زندگی می‌کنند صادر شده است. به گزارش سی‌ان‌ان، نزدیک به 2 هزار نفر یعنی نیمی از جمعیت روستای مزبور تخلیه شده‌ است. گفتنی است گزارشی مبنی بر تلفات یا جراحات ناشی از خروج از ریل گزارش نشده است، با این حال هنوز مقامات ایالت اوهایو مشخص نکرده‌اند که دلیل خروج قطار از ریل چه بوده و این حجم عظیم مواد سمی به کجا منتقل می‌شده است.

گروه سیاسی: حلقه وصل مردمی که در سال 1357 انقلاب اسلامی را رقم زدند چه بود؟ احتمالا در ظاهر امر این سوال را بتوان بدیهی و پرتکرار به حساب آورد اما واقعیت این است که نزاع روایت‌ها درباره پیروزی انقلاب و عواملی که باعث بسیج عظیم مردمی شد، باعث شده کماکان بحث بر سر چیستی و چرایی انقلاب یک بحث مهم به حساب آید. جریان‌های ضدانقلاب که در سال‌های اخیر با ماهیتی ارتجاعی تبدیل به طرفداران سلطنت پهلوی و نظام استبدادی شده‌اند، بیش از همه انقلاب را نتیجه رفاه زیاد عمومی(!) می‌دانند. ناگفته پیداست که هجوآمیز بودن این روایت که سنگ بر شیشه واقعیت می‌کوبد، نیاز چندانی برای پاسخگویی باقی نمی‌گذارد. در کنار این روایت اما جریان‌های دیگری نیز حاضرند که سعی می‌کنند انقلاب اسلامی را فاقد جهت‌گیری اسلامی تفسیر کنند. در این روایت چنین بیان می‌شود که عنصر دیانت بعد از انقلاب و با قدرت گرفتن روحانیون به انقلاب تحمیل شد؛ به عبارت دیگر، جهت‌گیری انقلاب اگر سیاسی، اقتصادی یا اجتماعی بوده ولی تکیه‌ای به مبانی دینی نداشته و مردمی که انقلاب کردند هم مطالبات دینی و مذهبی نداشتند اما اقبال انکارناپذیر مردم به جمهوری اسلامی در رفراندومی که 50 روز پس از انقلاب برگزار شد به روشنی غلط بودن این پیش‌فرض را نشان می‌دهد. با این حال در روایت انقلاب و اثبات این فرض که دیانت نقشی مرکزی در بسیج عمومی و مطالبات مردم داشته، می‌توان به نمادهای انقلاب رجوع کرد.

* نمادها، حاملان هویت انقلاب

نمادهای انقلاب هرچند در پروسه مبارزات انقلابی و فعالیت‌های سیاسی به شکل تدریجی شکل می‌گیرد اما می‌تواند یکی از صادق‌ترین ابزارها برای معرفی انقلاب به حساب آید. «ژان شـــوالیه» در کتاب فرهنگ نمادها می‌نویسد: نماد اساساً با علامت فرق می‌کند. علامت، یک قرارداد اختیاری است که دال و مدلول (عین و ذهن) نســـبت به هم بیگانه‌اند، در حالی که در نماد، همگونی دال و مدلول پیشانگاشت‌هایی دارد و آن را مبنای یک پویایی سازمان‌دهنده می‌داند. «بیرو» نیز معتقد است نمادها از نقطه‌نظر جامعه‌شـــناســـی، از آن رو که بیان‌کننده معنایی هســـتند، مورد قبول جامعه‌‌اند و از جانب آن به رســـمیت شـــناخته شـــده و به عنوان مظاهری ملموس به حســـاب می‌آیند. در واقع برای آنکه نمادها در جریان ارتباط‌های انســـانی ارزش یابند، باید از نظر اجتماعی مورد پذیرش همگان باشـند. «تامپسون» نیز اشکال نمادین را با 5 مولفه عمدی بودن، قراردادی بودن، ساختاری بودن، ارجاعی بودن و زمینه‌دار بودن تعریف می‌کند. با توجه به مجموعه این تعاریف، جنبه نمادین هر انقلاب را می‌توان جنبه‌ای ناشی از بسط پیدا کردن مطالبات جمعی در فضای ابزاری برای حداکثری کردن تاثیرات اجتماعی دانست. در چنین فضایی مطالعه نمادین انقلاب اسلامی ایران بیش از هر چیز ما را نیازمند شناخت عناصر نظری و معنایی که در قالب نمادها ظهور و بروز یافته‌‌اند می‌کند.

با چنین نگاهی هر چند رد ارزش‌ها و نمادهایی که حامل پیام‌های مدرن همچون ملی‌گرایی و آزادی‌خواهی بودند را می‌توان در مبارزات انقلابی پیدا کرد اما بیشترین نمادها برخاسته از ارزش‌های دینی مردم بود. عمومیت شعار‌ الله‌اکبر، تبدیل شدن حجاب به نمادی برای مبارزه با نظام شاهنشاهی، برجسته شدن شخصیت‌های دینی به عنوان الگوهای انسانی انقلاب و... همگی گویای این واقعیت بود که جنبه احیاگری دینی نقش جدی و اصلی را در مبارزات منجر به انقلاب داشته است. این نمادها در انقلاب متوقف نشدند و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز خود را تقویت کردند تا جایی که تجربه 8 سال دفاع ‌مقدس تبدیل به یک منظومه کامل از نمادها و شعارهای مذهبی شد؛ جنگی که از قضا کارکردی ملی در دفاع از تمامیت ارضی کشور داشت اما این صیانت ملی بیش از همه با ارزش‌ها و ادبیات مذهبی ممزوج بود.

* جهت‌گیری اسلامی شعارهای انقلاب

بررسی کمی و کیفی تمام شعارهای استفاده شده در جریان راهپیمایی‌های برگزار شده در سال‌های مبارزات انقلابی می‌تواند از راهگشاترین مسائل جهت رسیدن به بصیرتی اولیه در جریان تحلیل نمادهای انقلابی باشد؛ آنجا که در میان نمادهای انقلابی شعارهای راهپیمایی‌ها را می‌توان از موثرترین ابزارهای موج‌آفرینی دانست. در این میان هر چند در طول سال‌های اخیر تلاش‌های پژوهشی زیادی جهت جمع‌آوری این شعارها شده است اما تحلیل کمی و کیفی از جمله حلقه‌های مفقوده در میان آثار جمع‌آوری شده بوده است. «جامعه‌شناسی شعارهای انقلاب اسلامی» را که حاصل پژوهش دکتر محمدحسین پناهی بوده است، می‌توان از موفق‌ترین آثار در جهت رفع این کاستی‌ها دانست. کتاب مذکور با جمع‌آوری تمام شعارهای ثبت‌شده در جریان راهپیمایی‌ها (بیش از 4100 شعار) در بازه مهر 56 تا شهریور60 و بررسی درصدی آنها به شکل تفکیک شده، به دنبال روشن کردن مسیر کلی حمایت‌ها و برائت‌های شکل‌گرفته از جانب جمعیت حاضر در خیابان نسبت به رژیم پهلوی و فعالان حاضر در جریان مبارزات است. کتاب مورد نظر را می‌توان پژوهشی همراستا با کتاب دکتر مهدی محسنیان‌راد پیرامون بررسی دیوارنوشته‌های زمان مبارزات انقلابی مردم ایران دانست. هرچند جنبه کلی شعارهای انقلابی و غلبه داشتن فضای حاکم بر راهپیمایی‌ها که توده اجتماعی را به کف خیابان‌ها کشاند، باعث شد از انقلاب اسلامی به عنوان انقلاب مستضعفان نیز یاد شود اما پراکندگی شعارها، گویای وجود فضایی متفاوت در میان مطالبات عمومی بوده است. از میان مجموعه تحلیل‌های آماری ارائه‌شده در پژوهش محمدحسین پناهی به ‌عنوان نمونه می‌توان به برخی پراکندگی‌ها پیرامون شعارهای انقلابی پرداخت. در نگاهی کلی از مجموع 4153 شعار ثبت‌شده در این پژوهش 21.3 درصد شعارها مربوط به نظام شاهنشاهی، 20.7 درصد شعارها پیرامون چگونگی سرنگون کردن رژیم، 17.7 درصد شعارها مربوط به نظام آرمانی مورد نظر معترضان، 15.5 درصد پیرامون شخصیت‌های انقلابی، 14.3 درصد مربوط به مطالبات پس از سرنگونی رژیم و 10.5 درصد شعارها نیز با محوریت مسائل و شخصیت‌های بین‌المللی بوده است. از مجموع 738 شعاری که با محوریت اهداف و ارزش‌های انقلاب و چگونگی تحقق آنها در خیابان‌ها داده شده است 48.6 درصد حول محور اهداف و ارزش‌های فرهنگی، 35.4 درصد حول محور اهداف و ارزش‌های سیاسی، 9.7 درصد حول محور اتحاد و تشکل و ادامه مبارزه برای تحقق اهداف و ارزش‌ها و تنها 5.3 درصد شعارها حول اهداف و ارزش‌های اقتصادی بوده است که در این میان و از مجموع 39 شعار اقتصادی 82 درصد حول محور حمایت از طبقات محروم، 7.7 درصد نفی فقر و تامین رفاه مادی، 7.7 درصد مخالفت با نظام و طبقه سرمایه‌دار مرفه و 2.6 درصد سایر موارد اقتصادی را در بر می‌گرفته است. از میان 287 شعاری که پس از پیروزی انقلابی اسلامی پیرامون گروه‌های فعال و ایدئولوژی سیاسی‌شان داده شده است، 16.7 درصد شعارها در مخالفت و محکومیت گروهک مجاهدین خلق (منافقین)، 8.7 درصد در مخالفت با گروهک فداییان خلق و 14.3 درصد در مخالفت با سایر گروه‌های چپ بوده است. این درصدها در جریان حمایت از گروهک‌های فوق نیز به ترتیب 12.2 درصد، 5.6 درصد و 5.2 درصد بوده است. از میان 434 شعار مربوط به نظام و شخصیت‌های خارجی، نفی و محکوم کردن نظام و شخصیت‌های سیاسی آمریکایی 56.2 درصد، جنبش‌های انقلابی و رهبران آنها 18.2 درصد، نفی و مخالفت با سایر کشورهای دنیا و شخصیت‌های سیاسی آنها 10.4 درصد، نفی و مخالفت با نظام‌های سیاسی حاکم بر جهان 8.5 درصد و نفی و محکوم کردن نظام و شخصیت‌های سیاسی اروپایی (با محوریت شوروی) 6.7 درصد شعارها را در بر گرفته بود. از مجموع 643 شعاری که در بازه زمانی مورد تحقیق داده شده است، 70.7 درصد پیرامون شخصیت امام خمینی(ره) بوده و 10 درصد مرحوم طالقانی، 3.3 درصد بنی‌صدر و 3.1 درصد مهندس بازرگان را مخاطب خود قرار داده‌اند. نویسنده این کتاب در پایان و با تحلیل کیفی از شعارهای داده شده در مقام جنبه ایجابی و سلبی شعارها، نتیجه می‌گیرد که «مقایسه شعارهای مربوط به امام(ره) و شاه نشان می‌دهد این 2 دسته از شعارها، در مقایسه با شعارهای مربوط به سایر شخصیت‌ها چقدر به هم نزدیک است. گویی امام به ‌عنوان رهبر و سمبل انقلاب و شاه به‌عنوان حاکم و سمبل رژیم سابق، در برابر هم قرار گرفته‌اند».

* احیای امر دینی، کانون اهداف انقلابی

با نگاه به شعارها و نمادهای انقلاب اسلامی، وجه دینی این انقلاب بیش از پیش برجسته می‌شود. به همین خاطر احیای جایگاه دین در زیست فردی و جمعی را می‌توان نقطه کانونی مبارزاتی دانست که به پیروزی انقلاب اسلامی ایران منتهی شد. نمادها به عنوان جلوه‌ای از خواست جمعی مردم ابزار مناسبی برای شناخت محتوای هر انقلاب به حساب می‌آید. شعارهای انقلاب و نمادهایی که از دل مبارزات انقلابی مردم ظهور کرد به خوبی جنبه دینی انقلاب را نمایان می‌کند.

رئیس‌جمهور در جمع مردم زلزله‌زده خوی گفت: دولت همه توان خود را برای حل مشکلات مناطق زلزله‌زده به کار خواهد گرفت تا با توجه به برودت هوا، مردم هر چه سریع‌تر بتوانند منازل خود را بازسازی کرده و از چادرها و شرایط اسکان موقت به خانه‌های خود بازگردند.

زلزله‌زدگان خوی به دلیل برودت هوا و بارش برف و باران، شرایط مناسبی ندارند و هر چند در کمپ‌های اضطراری اسکان داده شده‌اند و نیروهای امدادی و جهادی همچنان در حال خدمت‌رسانی به مردم این منطقه هستند اما همچنان نیازمند برخی ملزومات گرمایشی‌اند. در چنین شرایطی رئیس‌جمهور روز گذشته به منظور بازدید میدانی از روند رسیدگی به مناطق زلزله‌زده خوی، وارد این شهرستان شد. وی در جمع زلزله‌زدگان خوی با تاکید بر بسیج امکانات برای حل هر چه سریع‌تر مشکلات مردم این منطقه اظهار داشت: دولت همه توان خود را در این زمینه به کار خواهد گرفت و تلاش خواهد کرد آرامش هر چه سریع‌تر به منطقه بازگردد. سیدابراهیم رئیسی در سفر به شهرستان خوی، در جمع مردم زلزله‌زده ساکن در اردوگاه شهرک ولیعصر شهر خوی گفت: امروز برای رسیدگی به مشکلات مردم منطقه و بررسی حضوری مسائل، در جمع مردم این شهرستان حاضر شده‌ام. رئیس‌جمهور با اشاره به سفر معاون اول خود و وزیر کشور به منطقه گفت: مسؤولان گزارش‌های خود را ارائه کردند اما احساس بنده این بود که باید خودم بیایم و از نزدیک وضعیت و شرایط را ببینم. وی از ارائه گزارش استاندار آذربایجان غربی درباره آخرین وضعیت مناطق زلزله‌زده خوی و بررسی پیشنهادات وی درباره اعطای تسهیلات به مردم برای بازسازی خرابی‌های زلزله در نخستین جلسه هیات دولت خبر داد. رئیسی در ادامه بازدیدهای میدانی خود از مناطق زلزله‌زده شهرستان خوی، با حضور در روستای بدلان که در منطقه‌ای صعب‌العبور واقع شده است، ضمن بازدید از بخش‌های مختلف و روند امدادرسانی، در جمع اهالی این روستا گفت: جا دارد از همه دست‌اندرکاران امدادرسانی و مسؤولان استان که از نخستین ساعات وقوع زلزله مشغول خدمت‌رسانی به مردم هستند، قدردانی کنم. رئیس‌جمهور با اشاره به اتمام مراحل امدادرسانی‌های اضطراری و اسکان موقت زلزله‌زدگان اظهار داشت: امروز هم در مرکز شهرستان و هم در این روستا و بخش‌های دیگر دیدیم که مصالح تامین شده و ماشین‌آلات لازم برای آغاز بازسازی نیز در منطقه مستقر و عملیات آواربرداری آغاز شده است. وی با بیان اینکه استاندار آذربایجان غربی در نخستین جلسه دولت پس از این بازدید گزارش مفصلی از وضعیت ارائه خواهد کرد، افزود: استاندار پیشنهادات خوبی در زمینه روند بازسازی و اعطای تسهیلات به مردم دارد که در این جلسه بررسی و تصویب خواهد شد تا با توجه به برودت هوا، مردم هر چه سریع‌تر بتوانند منازل خود را بازسازی کنند و از چادرها و شرایط اسکان موقت به خانه‌های خود بازگردند و وضعیت در منطقه عادی شود. وی تصریح کرد: وقوع حوادث و بروز بحران‌هایی مثل زلزله ناگزیر و غیرقابل پیشگیری است اما این همت، کمک و همراهی مردم است که پس از وقوع یک بحران می‌تواند به مدیریت آن کمک کند و انسجام و همدلی مردم خوی بسیار به روند امدادرسانی کمک کرده است. رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه زلزله‌زدگان یقین بدانند دولت با همه توان کنار آنهاست تا مشکلات ‌و آلام آنان کاهش یابد، خاطرنشان کرد: با همت مسؤولان و دست‌اندرکاران امدادرسانی و همراهی مردم روند بازسازی مناطق زلزله‌زده در مدت کوتاهی به انجام خواهد رسید. وی با تاکید بر بسیج امکانات برای حل هر چه سریع‌تر مشکلات منطقه اظهار داشت: دولت همه توان خود را در این زمینه به کار خواهد گرفت و تلاش خواهد کرد آرامش هر چه سریع‌تر به منطقه بازگردد، البته مردم منطقه هم باید با هوشیاری اجازه ندهند فضای شایعات، اسباب نگرانی‌شان را فراهم کند.

در این سفر، جلسه ستاد مدیریت بحران استان آذربایجان غربی ویژه شهرستان خوی به ‌ریاست رئیس‌جمهور با حضور استاندار، نماینده ولی‌فقیه و سایر مسؤولان کشوری و استانی در فرمانداری خوی برگزار شد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدابراهیم رئیسی در این جلسه با بیان اینکه دولت کنار مردم مناطق زلزله‌زده قرار گرفته است و تمام تلاش خود را برای بازسازی این مناطق در اسرع وقت به‌کار می‌گیرد، اظهار داشت: مراحل نجات زلزله‌زدگان از زیر آوار و اسکان موقت آنان با موفقیت انجام شد. ‌مراحل نوسازی باید هرچه سریع‌تر آغاز شود تا شرایط لازم برای بازگشت مردم به زندگی عادی در منطقه فراهم آید. وی با قدردانی از خدمات ارائه‌شده به زلزله‌زدگان افزود: از دستگاه‌های دولتی، سپاه، ارتش، نیروی انتظامی و جمعیت هلال‌احمر بابت حضور جهادی در منطقه و ارائه خدمات سریع به زلزله‌زدگان قدردانی می‌کنیم. وی‌ با اشاره به ایجاد 110 اردوگاه اسکان موقت در مناطق زلزله‌زده شهرستان خوی گفت: این مقدار خدمات ارائه‌شده در یک شرایط بحرانی کارنامه خوبی است که باید یک الگو در مدیریت بحران محسوب شود. رئیسی با اعلام اینکه نوسازی واحدهای مسکونی آسیب‌دیده در روستاهای صعب‌العبور شهرستان خوی آغاز شده است، افزود: اقدامات جهادی فوق‌العاده‌ای در مناطق زلزله‌زده در حال انجام است، به ‌طور مثال پس از زلزله مهر در این شهرستان، تاکنون بیش از ‌‌هزار واحد مسکونی در عرض چند ماه بازسازی شده که در نوع خود کم‌نظیر است. وی‌ با تأکید بر اینکه در بازسازی مناطق زلزله‌زده باید دقت لازم را داشت، اظهار کرد: بازسازی مناطق آسیب‌دیده باید به ‌اندازه‌ای مقاوم و دارای استانداردهای لازم باشد که اطمینان لازم را برای مقابله با حوادث غیرمترقبه ایجاد کند. رئیسی با تصریح به اینکه تسهیلات لازم برای بازسازی مناطق زلزله‌زده ارائه خواهد شد، ادامه داد: تسهیلات ارائه‌شده باید کافی و بموقع بوده و مدت‌زمان بازپرداخت مناسبی داشته باشد. رئیس‌جمهور ‌همچنین بر ضرورت جلوگیری از شایعه‌پراکنی برای خدشه‌دار کردن امنیت روانی مردم زلزله‌زده تاکید کرد و گفت: نهادهای امنیتی باید عوامل شایعه‌ساز را که موجب نگرانی مردم می‌شوند شناسایی کنند. انتظار می‌رود رسانه‌ها با بیان حقایق برای مردم در حفظ آرامش آنان نقش‌آفرینی بیشتری کنند. رئیسی حفظ آرامش در شرایط بحران را لازمه موفقیت دانست و اضافه کرد: طی بازدیدی که از مردم مناطق زلزله‌زده داشتم، خوشبختانه روحیه مردم خوب بود که نشانگر مناسب بودن خدمات ارائه‌شده و فرهنگ اصیل مردم این منطقه است. مردم خوی شهدا و جانبازان بسیاری نثار انقلاب کرده‌اند و همواره پایبند به ارزش‌های اسلام، انقلاب و پشتیبان ولایت فقیه بوده‌اند. وی‌ تأکید کرد: برای آغاز مرحله بازسازی به شهرستان خوی سفر کردیم‌ و در این راستا مردم بدانند دولت از هیچ تلاشی دریغ نخواهد کرد.

‌* تأمین اعتبار بازسازی و نوسازی منازل زلزله‌زدگان

رئیس‌جمهور پس از بازدید از روستای زلزله‌زده بدلان در جمع خبرنگاران اظهار داشت: ‌عزیزان هلال احمر، سپاه، بسیج و دیگر مجموعه‌ها کنار هم در منطقه تلاش کرده‌اند. مردم و امدادگران کنار هم بودند که نیازمند قدردانی است. وی با بیان اینکه بخش اول کار یعنی امداد و نجات بخوبی انجام شده، است، افزود: بخش دوم هم اسکان اضطراری بود که انجام شده است و با سرعت به‌ سوی اسکان دائم می‌رویم. رئیسی تصریح کرد: مرحله اسکان دائم نیازمند بازسازی و نوسازی است که در دستور کار است و اعتبارات لازم را تأمین می‌کنیم تا مردم با همکاری دستگاه‌های اداری بازسازی را آغاز کنند. وی تأکید کرد: در هوای سرد منطقه، تحمل شرایط برای افرادی که در چادر زندگی می‌کنند بویژه کودکان عزیز سخت است و باید هر چه سریع‌تر این شرایط پایان پذیرد و آرامش ایمن و مطلوب در شهر خوی حاکم شود.

رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا طی سخنانی در دانشگاه جورج‌تاون از نگرانی‌های آمریکا در سطح جهان در سال جاری گفت و خاطرنشان کرد که 6 ماه آینده در اوکراین کلیدی خواهد بود.

ویلیام برنز روز پنجشنبه گفت روابط نظامی فزاینده میان ایران و روسیه «به‌ طور ویژه‌ای نگران‌کننده» است.

رئیس سیا در ارتباط با سفر ۳۰ ساعته ماه پیش خود به کی‌یف به منظور دیدار با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین که همزمان با 2 حمله پهپادی روس‌ها با استفاده از پهپادهای ایرانی «شاهد۱۳۶» بود، گفت حداقل ۶ ساعت آن را در پناهگاه‌ها سپری کرده است.

برنز این صحبت‌ها را در دانشگاه جورج تاون مطرح کرد؛ جایی که «جایزه ترینر برای تعالی در رفتار دیپلماسی» به او اعطا شد. معاون سابق وزیر خارجه آمریکا همچنین به عنوان سفیر در اردن خدمت کرده و در دوران دولت اوباما با آغاز مذاکرات پشت ‌پرده با ایران، راه را برای توافق هسته‌ای 2015 هموار کرد.

در همین رابطه روزنامه جروزالم‌پست هفته گذشته با اشاره به سفر وزیر خارجه آمریکا به سرزمین‌های اشغالی نوشت: آنتونی بلینکن در پایان سفر ۲ روزه خود به اسرائیل اعلام کرد با توجه به افزایش روابط ایران و روسیه، اسرائیل باید کمک‌های خود به اوکراین را افزایش دهد. 

بلینکن روز سه‌شنبه گفت: «تعمیق روابط تهران با مسکو و تسلیحات پیچیده‌ای که آنها در حال مبادله هستند، از جمله دلایلی است که ما با اسرائیل اهمیت حمایت از همه نیازهای اوکراین را مطرح کردیم».

به نوشته جروزالم‌پست، این واضح‌ترین بیانیه‌ای است که او (بلینکن) تا امروز درباره اختلاف نظر بین واشنگتن و اورشلیم بر سر موضع تقریبا بی‌طرف‌ اسرائیل در قبال روسیه بیان کرده است.

این روزنامه صهیونیستی می‌افزاید: اسرائیل در حمایت از اوکراین از کشورهای غربی عقب مانده است و فقط در بیانیه‌ها و رای‌گیری‌های خود در سازمان ملل از نظر دیپلماتیک از کی‌یف حمایت می‌کند. اوکراین، اسرائیل را تحت فشار قرار داده است تا برای مقابله با موشک‌ها و پهپادها، تسلیحات دفاعی در اختیار این کشور قرار دهد. در همین ارتباط بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی دیروز در گفت‌وگو با رادیو محلی فرانسه تأکید کرد دولت متبوعش مساله انتقال سامانه گنبد آهنین به اوکراین را بررسی خواهد کرد، با این حال تأکید کرد نمی‌تواند تضمین کند چنین اتفاقی رخ دهد. وی گفت: ما سیاست‌ها و منافع خود در منطقه را بررسی خواهیم کرد و شاید کمک اسرائیل به اوکراین در زمینه‌های دیگری باشد. نتانیاهو اظهار داشت: برای این منظور ما باید مسائل دیگر از جمله فعالیت‌ نزدیک نیروی هوایی اسرائیل و روسیه در سوریه را هم در نظر بگیریم. ما به هیچ‌وجه به ‌دنبال تقابل نظامی با روسیه نیستیم.

وزیر خارجه آمریکا روز جمعه گفته این کشور یک شرکت سازنده عمده و اصلی پهپادهای ایرانی را تحریم کرده است. بلینکن با تاکید بر نقش مهم این شرکت ایرانی در تولید پهپادها گفت تحریم این شرکت به دلیل عرضه پهپاد به روسیه در جریان جنگ اوکراین است.

وی همچنین گفت: «ایالات متحده 8 فرد ایرانی مسؤول را در شرکت پرآور پارس که یک شرکت ایرانی سازنده هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) برای نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است، مورد تحریم قرار داده است».

پیش از بیانیه وزیر خارجه آمریکا، وب‌سایت وزارت خزانه‌داری این کشور با انتشار بیانیه‌ای از اعمال دور جدیدی از تحریم‌ها علیه ایران خبر داده بود. در این ارتباط ادعا شده است این تحریم‌ها علیه افراد و نهادهای ایرانی و مرتبط با عدم اشاعه سلاح و همچنین برنامه مقابله با تروریسم انجام شده است.

***

اقدام جنجالی ارتش آمریکا برای سرنگون کردن بالن چینی بر فراز اقیانوس اطلس با استفاده از جنگنده اف-22 همچنان خبرساز است و حالا وزارت دفاع چین به آمریکا در این باره هشدار داده است.

منابع رسانه‌ای پکن خبر دادند که وزارت دفاع چین به اقدام ارتش آمریکا در سرنگون کردن بالن چینی اعتراض و اعلام کرد این اقدام پاسخ پکن را به دنبال خواهد داشت. به گزارش «سی‌ان‌‌بی‌سی»، وزارت دفاع چین اقدام آمریکا علیه بالن چینی را «حمله» توصیف کرد و هشدار داد این اقدام «یک واکنش افراطی» بوده است.

«تان کفی» سخنگوی وزارت دفاع چین اعلام کرد چین این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که از ابزارهای لازم برای مقابله با شرایط مشابه استفاده کند. این مقام ارشد چین توضیح بیشتری درباره اینکه منظور او از هشدار به آمریکا درباره مقابله چین با «شرایط مشابه» چیست، ارائه نداد.

شامگاه شنبه به دنبال چند روز جنجال درباره ورود بالن جاسوسی چین به حریم هوایی آمریکا، جو بایدن رئیس‌جمهور این کشور به ارتش دستور سرنگونی این بالن را داد. ارتش آمریکا با اعزام یک جنگنده اف-۲۲ این بالن را بر فراز اقیانوس اطلس سرنگون کرد؛ بالنی که چین گفته بود یک بالن «غیرنظامی» و برای دریافت اطلاعات هواشناسی بود.

وزارت خارجه چین تصمیم روز شنبه «جو بایدن» رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا برای صدور مجوز حمله یک جنگنده رادارگریز پیشرفته «اف-۲۲» برای سرنگون کردن بالن چین را بشدت مورد انتقاد قرار داد و این اقدام را «واکنش افراطی صریح و نقض جدی عرف بین‌المللی» توصیف کرد.

در حالی ‌که ارتش آمریکا برای بازیابی بقایای بالن چین که در آب‌های کم عمق در حدود شش مایل دریایی در امتداد ساحل کارولینای جنوبی فرود آمده بود، یک کشتی نجات ارسال کرد، وزارت خارجه چین روز یکشنبه با صدور بیانیه‌ای، «نارضایتی شدید خود و اعتراض به اعمال زور آمریکا برای حمله به یک کشتی‌ هوایی غیرنظامی ناشناس» را ابراز کرد. پکن در بیانیه خود حق انتقام‌گیری از این اقدام واشنگتن را برای خود قائل شده و تاکید کرده است: «چین قاطعانه از حقوق و منافع مشروع شرکت مربوطه حمایت خواهد کرد و در عین حال این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که اقدامات بیشتری در پاسخ به این اقدام انجام دهد».

بایدن گفته ابتدا می‌خواست چهارشنبه هفته گذشته و درست یک روز قبل از آنکه پنتاگون برای نخستین بار به طور آشکارا اعلام کرد یک وسیله هوایی مشکوک را ردیابی کرده است، دستور سرنگونی آن‌ را صادر کند، با این ‌حال مقام‌های دفاعی آمریکا او را متقاعد کرده بودند تا زمان اطمینان حاصل شدن از اینکه خطری برای مردم روی زمین ایجاد نمی‌کند، صبر کند و تاکید کرده بودند این بالن به‌رغم  پرواز بر فراز چند مکان نظامی حساس آمریکا در ارتفاع حدود 18 کیلومتری، تهدید ملی ایجاد نکرده است.

«لوید آستین» وزیر دفاع آمریکا، چین را متهم کرده بود که از این بالن به عنوان تلاشی برای «جاسوسی از مکان‌های راهبردی در قاره آمریکا» استفاده کرده بود اما با این‌حال پکن اصرار داشت این بالن یک کشتی هوایی غیرنظامی بوده که کاربرد تحقیقاتی داشته و برای اهداف هواشناسی مورد استفاده قرار می‌گرفته و به دلیل حوادث غیرمترقبه از مسیر اصلی که برنامه‌ریزی شده بود، منحرف شده است. 

یک مقام ارشد دفاعی آمریکا به شرط ناشناس ماندن نامش به خبرنگاران گفت: ایالات‌متحده اطمینان بسیار بالایی دارد که این یک بالن چینی در ارتفاع بالاست که برای جمع‌آوری اطلاعات بر فراز سایت‌های حساس پرواز می‌کرد. یکی از مکان‌هایی که بالن مشاهده شد، مونتانا بود که محل قرارگیری یکی از ۳ انبار موشک‌های هسته‌ای آمریکا در پایگاه نیروی هوایی «مالمستروم» است.

این‌ حادثه به تعویق سفر برنامه‌ریزی‌شده «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا به پکن منجر شد و وی پرواز بالن چین بر فراز آسمان آمریکا را «نقض صریح حاکمیت ایالات متحده» توصیف کرد. در پی جنجال نفوذ بالن چینی به آسمان آمریکا، «شینهوا» خبرگزاری دولتی چین خبر داد که رئیس سازمان هواشناسی این کشور از کار برکنار شد؛ اقدامی که برخی تحلیلگران معتقدند تلاش برای تقویت موضع پکن مبنی بر این است که پرواز این بالن در ارتفاع بالا بر فراز قاره آمریکا ماهیت غیرنظامی و عمدتا اهداف هواشناسی داشته است.

یک منبع ناشناس به روزنامه واشنگتن‌پست گفت احتمالا سومین بالن جاسوسی چین در نزدیکی ایالات‌متحده آمریکا در حال فعالیت است اما مقامات اعلام نخواهند کرد که مکان آن کجاست. به نوشته روزنامه دیلی‌میل، این منبع ناشناس گفت: صرفا اطلاعاتی درباره اهداف این بالن‌ها منتشر شده اما مقامات دقیقا نمی‌دانند این بالن‌ها چه کاری انجام می‌دهند. روز پنجشنبه پنتاگون از رویت نخستین بالن جاسوسی چین بر فراز مونتانا خبر داد. سپس روز جمعه، «پاتریک رایدر» سخنگوی پنتاگون گفت دومین بالن جاسوسی چین این‌بار بر فراز آمریکای لاتین مشاهده شد. گزارش‌ها حاکی از آن است که جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا ۲۸ ژانویه نسبت به حضور این بالن‌ها بر فراز آلاسکا مطلع شده بود. در نتیجه، درنگ بایدن در منهدم کردن این بالن‌ها خشم جمهوری‌خواهان را برانگیخته است و در عین حال خواستار استعفای او هستند. از زمان جنگ جهانی دوم، این نخستین‌بار بود که ارتش آمریکا یک هواگرد خارجی را در خاک خودش منهدم کرد. سرنگون کردن بالن چینی پس از آن اتفاق افتاد که دولت آمریکا دستور داد تمام پروازها بر فراز ساحل کارولینای جنوبی متوقف شود؛ امری که بیانگر انجام یک اقدام امنیت ملی از سوی آمریکا بود. پس از این اقدام، جو بایدن گفت: ما با موفقیت آن (بالن) را سرنگون کردیم و من از هوانوردان‌مان که این کار را کردند تشکر می‌کنم. ژوئیه ۱۹۴۲ ژاپن یک حمله هوایی را علیه کشتی‌های نیروی دریایی ایالات‌متحده آمریکا در بندر داچ واقع در آلاسکا انجام داد و در پی این حمله، آمریکا مجبور شد یک جنگنده ژاپنی را منهدم کند. از آن زمان تاکنون، آمریکا هیچ جنگنده یا هواگرد خارجی را ساقط نکرده بود.

سجاد رضایی‌مقدم: طی برپایی 40 دوره از جشنواره بین‌المللی فیلم فجر، بی‌تردید یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین سیمرغ‌ها «سیمرغ بهترین فیلم» بوده و هست که فراتر از یک سیمرغ از جوایز جشنواره، اعتباری چند برابر را برای یک اثر سینمایی به ارمغان می‌آورد، از همین رو این سیمرغ به یکی از ویژه‌ترین جوایز هر دوره بدل شده است. با بررسی 40 دوره جشنواره فیلم فجر و سیمرغ‌های بهترین فیلم؛ به آمار و ارقام جالبی درباره اعطای این سیمرغ می‌رسیم. در مجموع تاکنون 37 سیمرغ در 40 دوره برپایی جشنواره به عنوان سیمرغ بهترین فیلم به آثار حاضر در این رویداد مهم اعطا شده است که ابراهیم حاتمی‌کیا با 6 سیمرغ رکورددار این مهم است اما نکته قابل ‌توجه درباره دریافت‌کنندگان این جایزه مهم تفاوت در سابقه کاری‌شان است؛ به عنوان نمونه علیرضا داوودنژاد، مسعود کیمیایی و عباس کیارستمی پس از تجربه ساخت بیش از 20 فیلم به این سیمرغ دست یافتند و از طرفی هادی حجازی‌فر و محمدحسین مهدویان ۲ فیلمسازی هستند که در نخستین تجربه فیلمسازی، فیلم‌شان در جشنواره به عنوان بهترین فیلم انتخاب شده است. در این بین در سال‌های 61، 62، 64، 66، 72 و 90 هیات داوران فیلمی را به عنوان بهترین فیلم جشنواره انتخاب نکردند و از سوی دیگر در سال‌های 65، 80 و 92 نیز ۲ فیلم به صورت مشترک این سیمرغ را دریافت کردند. 

امسال از 24 فیلم حاضر در جشنواره 10 فیلم مربوط به فیلمسازان فیلم اولی است که خود یک رکورد در ادوار فیلم فجر به شمار می‌رود و از سویی این احتمال را تقویت می‌کند که پس از هادی حجازی‌فر و محمدحسین مهدویان، باز هم شاهد دریافت سیمرغ بهترین فیلم برای اثر کارگردانی باشیم که نخستین تجربه فیلمسازی خود را در فجر چهل‌ویکم سپری می‌کند. این فیلمسازان جوان شاید نام فیلم اولی را یدک می‌کشند اما با گذشت ۳ روز از جشنواره و اکران‌های خصوصی و عمومی آثارشان، به جرأت می‌توان گفت از پس کار برآمده‌اند، به شکلی که حتی می‌توان اذعان کرد نسل جدید سینمای ایران یک سر و گردن از سایر هنرمندان باسابقه و باتجربه بالاترند که این خود نوید آینده‌ای درخشان و طلایی برای سینمای ایران می‌دهد. 

در میان کارگردانان جشنواره امسال، نام چند نفر بسیار می‌درخشد؛ محمد عسگری با «اتاقک گلی»، لیلی عاج با «سرهنگ ثریا»، عماد حسینی با «استاد»، آرمان غفاریان با «جنگل پرتقالی»، پدرام پورامیری و حسن دوماری با «یادگار جنوب» و بابک خواجه‌پاشا با فیلم «در آغوش درخت» را می‌توان به قطعیت جزو پدیده‌های امسال حساب کرد. 

اگر در ادوار گذشته، سعید روستایی، هادی حجازی‌فر و محمدحسین مهدویان به عنوان جوانان تازه‌کار و آینده‌دار سینما به کرات برای دریافت سیمرغ‌های متعدد روی صحنه می‌رفتند، امسال با تعداد بسیار زیادی از هنرمندان جوان مواجه هستیم و این بی‌تردید سخت‌ترین و مشکل‌ترین بخش از کار اعضای هیات داوران خواهد بود. از سویی با مرور سابقه کاری کارگردان‌هایی که آثارشان در فجر، سیمرغ بهترین فیلم را دریافت کردند، نشان می‌دهد دوره چهل‌ویکم می‌تواند به یکی از متفاوت‌ترین و خاص‌ترین ادوار بدل شود. 

مرحوم حسن محمد‌زاده در دومین کار خود با فیلم «مترسک» سیمرغ بهترین فیلم را دریافت کرد، مرحوم رسول ملاقلی‌پور با سومین و یازدهمین فیلم خودش، عباس کیارستمی با بیستمین اثر خودش، مسعود جعفری‌جوزانی با سومین فیلم، یدالله صمدی با چهارمین ساخته خود، داوودنژاد با بیست و یکمین اثرش، شهرام اسدی با دومین فیلم خود، مجید مجیدی با دومین، سومین، پنجمین و دهمین اثرش، ابراهیم حاتمی‌کیا با سومین، چهارمین، هشتمین، دوازدهمین سیزدهمین و چهاردهمین فیلم خود، بهمن فرمان‌آرا با پنجمین اثرش، احمدرضا معتمدی با سومین فیلمش، داریوش مهرجویی با هفدهمین فیلم خود، رضا میرکریمی با چهارمین اثر سینمایی‌اش، محمدحسین لطیفی با پنجمین فیلمش، واروژ کریم‌مسیحی با هفتمین اثر خود، علی غفاری با سومین فیلم سینمایی‌اش، احمدرضا درویش با هشتمین فیلمش، ابوالحسن داوودی در دوازدهمین فیلم خود و نرگس آبیار و مهدی جعفری نیز در دومین فیلم سینمایی خود به این مهم دست پیدا کردند که این آمار بیش از پیش نشان از اهمیت بالای دریافت این سیمرغ برای یک فیلم اولی دارد. 

از سوی دیگر فیلم اولی‌هایی که احتمال می‌رود امسال به عنوان پدیده در جشنواره معرفی شوند و به این مهم دست پیدا کنند نیز جزو هنرمندان مستعد و بادانش و باتجربه سینما هستند. محمد عسگری پس از فعالیت‌های تئاتری و سینمایی‌اش و دستیاری و برنامه‌ریزی هنرمندان سرشناسی چون مجید مجیدی و رضا میرکریمی، لیلی عاج با تولید چندین فیلم کوتاه کاملاً حرفه‌ای و فعالیت‌های تئاتری پرمخاطب و عماد حسینی با سابقه فعالیت در حوزه‌های فرهنگی و هنری چون روایت فتح و خانه هنرمندان ایران از جمله جدی‌ترین کارگردان‌هایی هستند که آثارشان شانس دریافت سیمرغ دارد.

از دیگر سو اقدام قابل تحسین نهادها و ارگان‌های هنری و فرهنگی کشور مبنی بر سرمایه‌گذاری روی نسل جوان و جدید سینما که می‌تواند همراه با ریسک باشد نیز از جمله اقدامات مهم و مؤثر به حساب می‌آید، به گونه‌ای که سالیان سال است این نهادها و ارگان‌ها به دلایل متعدد و مختلف سعی در سرمایه‌گذاری روی آثاری می‌کردند که هنرمندان‌شان کارنامه و سابقه تولید فیلم داشته باشند اما امسال در تصمیمی بر خلاف رویه و عرف معمول، ریسک سرمایه‌گذاری روی این جوانان را پذیرفتند؛ ریسکی که قطعاً در بروز نسل جدید و طلایی آینده سینمای ایران تأثیرگذار خواهد بود. به عنوان نمونه سرمایه‌گذاری بنیاد فرهنگی روایت فتح روی تولید فیلم «اتاقک گلی» به کارگردانی محمد عسگری و سازمان رسانه‌ای اوج بر «سرهنگ ثریا» به کارگردانی لیلی عاج، نشان از تغییر رویه‌های مرسوم و صدالبته بی‌تأثیر است که امیدواریم در سال‌های آینده نیز با تجربه‌ای موفق، همچنان ادامه یابد. 

***

آغاز بلیت‌فروشی استانی جشنواره فیلم فجر

گروه فرهنگ و هنر: با نزدیک شدن به آغاز اکران‌ها در ۳۱ استان کشور، بلیت‌فروشی جشنواره فیلم فجر ۴۱ برای استان‌ها از دیروز یکشنبه آغاز شد. به گزارش «وطن‌امروز»، میلاد شکرخواه، مدیر امور فناوری اطلاعات جشنواره بین‌المللی فیلم فجر اعلام کرد: همزمان با آغاز اکران‌های فیلم‌های چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر از تاریخ ۱۷ بهمن‌ماه در ۳۱ استان کشور، بلیت‌فروشی برای این استان‌ها از ساعت ۱۸ بعدازظهر یکشنبه ۱۶ بهمن به صورت برخط از طریق سامانه‌های آی‌تیکت (iticket.ir)، ایران‌تیک (irantic.com) و گیشه 7 (gisheh7.ir) آغاز شد. وی افزود: امکان خرید بلیت فیلم‌های جشنواره برای هر شماره تلفن همراه در هر سامانه فروش بلیت، تعداد ۴ قطعه بلیت از هر فیلم خواهد بود، البته لازم به یادآوری است، بلیت‌های خریداری شده امکان ابطال یا تعویض ندارند، بنابراین تماشاگران باید با دقت نظر کافی در زمان خرید بلیت به انتخاب سینما، سالن و سانس نمایش اقدام کنند. به منظور سهولت در خرید و امکان خدمات‌دهی مطلوب به تماشاگران عزیز، مرکز تماس سامانه‌های فروش بلیت (مندرج در سامانه‌ها)، روزانه از ساعت ۹ تا ۲۳ پاسخگوی تماس‌های تلفنی مخاطبان خواهند بود.

گروه اقتصادی: شورای رقابت عزم خود را جزم کرده است که عرضه خودرو در بورس کالا متوقف شود. این شورا روز گذشته رسما در دستورالعملی به خودروسازان دستور داد خودروهای خود را در سامانه یکپارچه عرضه کنند. با وجود نقدهای فراوانی که به عرضه خودرو در بورس وارد است اما این روش توانسته بود تا حدودی فاصله قیمت کارخانه و بازار و ایضا قیمت خودرو در بازار آزاد را کاهش دهد. تا پیش از این به صورت مقطعی و با تصمیم شورای سران قوا، مدیریت و ساماندهی بازار خودرو از نیمه سال گذشته تا دی‌ماه امسال به وزارت صنعت، معدن و تجارت سپرده شده بود و در این بازه زمانی این وزارتخانه از روش ابداعی عرضه خودرو در بورس کالا برای شفافیت مقصد سود بین بازار آزاد و کارخانه بهره گرفته بود. با پایان این فرجه قانونی دوباره شورای رقابت وظیفه تنظیم‌‎گری و قیمت‌گذاری در بازار خودرو را بر عهده گرفته و این‌طور که پیداست هیچ تمایلی برای ادامه روند قبل ندارد.

به گزارش «وطن امروز»، شورای رقابت در دستورالعمل جدید قیمت‌گذاری که روز گذشته منتشر کرد با تأکید بر وضعیت انحصاری بازار خودروهای سواری در کشور اعلام کرده است: «براساس بالا بودن شاخص‌های تمرکز، تقاضای انباشته در بازار، ممنوعیت یا محدودیت واردات طی سال‌های اخیر به‌ همراه پایین بودن قدرت انتخاب مصرف‌کنندگان و برخی احکام قانونی همچون ماده 12 قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب 24 مهر 1400 و بند 3 تبصره ۷ قانون بودجه سال 1401 کل کشور و تبصره 5 قانون اصلاح ماده 10 قانون سامانه صنعت خودرو مصوب 9 آذرماه 1401 وضعیت انحصاری در بازار خودرو شدیدتر شده است، به همین منظور ما دستورالعمل قیمت‌گذاری خودرو را بر اساس قانون اعلام می‌کنیم». شورای رقابت در این دستورالعمل بازار تمام خودروهای سواری شامل خودروهای تولیدی، مونتاژی وارداتی را انحصاری تشخیص داده و از این پس مشمول این دستورالعمل دانسته است اما نکته مهم در این دستورالعمل را باید بند 5 ماده شرایط طرف عرضه در دستورالعمل رقابت دانست، چراکه بر اساس این ماده، عرضه‌کنندگان خودرو از طریق سامانه یکپارچه فروش خودرو نسبت به ثبت‌نام و فروش خودرو اقدام می‌کنند، همچنین عرضه‌کنندگان حق پیش‌فروش خودرویی را که قیمت آن هنوز تعیین نشده است، ندارند. بر اساس دستورالعمل شورای رقابت، از این پس باید فروش خودرو در سامانه یکپارچه انجام شود. علاوه بر این تولیدکنندگان خودرو موظفند ابتدای هر سال برنامه تولید را به ‌تفکیک ماه به شورای رقابت و وزارت صمت اعلام کنند، همچنین در تبصره یک این ماده وزارت صنعت میزان تحقق برنامه تولید را به‌صورت مستمر پایش کرده و در صورت عدم تحقق، راهکارهای پیشنهادی رفع مشکلات و چالش‌های مسیر تحقق برنامه تولید در کارگروه خودرو مطرح و نتایج به شورای رقابت اعلام می‌شود.

همچنین سازمان حمایت به ‌طور مستمر وضعیت عرضه و تعهدات تولیدکنندگان خود را پایش و گزارش مذکور را به کارگروه خودرو ارائه می‌کند. به ‌منظور بهبود رقابت‌پذیری و تنظیم عرضه خودرو، شورای رقابت با همکاری وزارت صمت، سالانه میزان و نوع واردات خودرو را تعیین می‌کند. هرگونه تغییر قیمت خودرو ناشی از نصب آپشن یا قطعات که اجباری (بر اساس الزامات قانونی) نباشند باید به سازمان حمایت اعلام و اثر قیمتی آن برای تایید به کارگروه خودرو ارسال و سپس به شورای رقابت به منظور تصویب و ابلاغ اعلام شود. به ‌منظور شناسایی مصرف‌کنندگان واقعی و تسهیل دسترسی به بازار، تمامی عرضه‌کنندگان خودرو موظفند طرح‌های فروش پیش‌فروش خود را در سامانه خود ارائه کنند، به‌ گونه‌ای که پیش از ثبت‌نام از وجود مبلغ متناظر با طرح فروش منطبق با آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از مصرف‌کنندگان خودرو در حساب متقاضی اطمینان حاصل شود. عرضه‌کنندگان خودرو از طریق سامانه یکپارچه فروش خودرو، نسبت به ثبت‌نام و فروش خودرو اقدام می‌کنند. عرضه‌کنندگان حق پیش‌فروش خودروهایی را که قیمت آن تعیین شده است، خواهند داشت. بر اساس ماده 2 قانون ساماندهی صنعت خودرو، بانک مرکزی و شورای اعتبار، تأمین ارز را برای واردات خودرو تسهیل می‌کنند.

* وزارت صمت تابع تصمیم شورای رقابت است

پیش از این امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت درباره تصمیم‌های شورای رقابت گفته بود: «به عنوان وزارت صمت ضمن حمایت از عرضه خودرو در بورس کالا خود را تابع نظر شورای رقابت می‌دانیم. به هر ترتیب قانونگذار اختیار تنظیم‌گری را به شورای رقابت داده است. بنابراین منتظر هستیم شورای رقابت به جمع‌بندی برسد، خوشبختانه شورای رقابت فعلی از قیمت‌گذاری‌هایی که خودروساز‌ها را با زیان مواجه کرده بود درس‌هایی گرفته و بسیار تعاملی عمل می‌کند، انتظار این است که پس از این جلسات به یک فرمول قیمت‌گذاری برسیم که در آن هم خودروساز به سود مناسبی برسد و هم سهامدار دچار ضرر و زیان نشود؛ در عین حال مصرف‌کننده نیز منافعش تامین شود.

* بورس کالا، سیاستی مقطعی اما کارآمد

 عقب‌ماندگی تولید خودرو نسبت به تقاضا در سال‌های اخیر باعث ایجاد فاصله‌ای معنادار بین قیمت کارخانه و بازار آزاد شده بود. بر این فاصله به مرور زمان و افزایش میزان تورم افزوده نیز می‌شد، به طوری که تقاضای کاذب به دلیل سود بالای خرید خودروهای به‌اصطلاح دولتی و فروش آن در بازار آزاد به‌وجود آمده بود.

دولت با درک این اصل که نمی‌توان در کوتاه‌مدت عرضه خودرو را به تقاضا رساند و ظرفیت‌های شرکت‌های خودروساز بیش از این نیست، مجبور شد راه‌حل سریع‌تری را اجرایی کند و بر این اساس برای نخستین بار عرضه خودرو در بورس کالا در کشورمان اتفاق افتاد. کشف قیمت واقعی حین معاملات، توزیع مناسب خودروها، قانونمند بودن، حذف دلالان و واسطه‌گران، تضمین ابعاد مختلف معامله در چارچوب بورس کالا و تنظیم قیمت در بازار آزاد از مزایای قابل اعتنای عرضه خودرو در بورس کالا هستند. 

البته مهم‌ترین مزیت این سیاست، خروج کالای پذیرفته‌شده در بورس از نظام قیمت‌گذاری است. به بیان بهتر، شورای رقابت و تنظیم بازار، نقشی در تعیین نهایی قیمت خودرو نخواهند داشت، در عوض مشتریان بر سر قیمت با یکدیگر رقابت می‌کنند. 

* عرضه ۳ هزار و ۶۰۰ دستگاه خودرو در بورس کالا

مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار ۲۳ دی‌ماه در نامه‌ای به سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی ضمن تقاضای اقدامی مناسب برای از بین بردن ابهامات عرضه و فروش خودرو در بورس کالا، گزارش مختصری از عرضه‌های انجام‌شده خودرو در بورس کالا ارائه داد. در این نامه آمده است: «تاکنون تنها ۳ هزار و ٦٠٠ دستگاه انواع خودرو در بورس کالا معامله شده و رانتی بیش از ۱۱ هزار میلیارد تومان از بین رفته است، در حالی ‌که این تعداد خودرو درصد بسیار کمی از کل تولید خودرو در کشور است که نسبت آن به کل تولید رانت بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان را در این بازار نشان می‌دهد.

علاوه بر حذف رانت، واقعی شدن تقاضا، رشد قیمت سهام خودروسازان و تاثیر آن بر بازار سرمایه (به عنوان نمونه قیمت سهام ایران خودرو در تاریخ ۲۰ تیرماه تا تاریخ ۲۰ دی‌ماه با عرضه خودرو در بورس کالا از ۱۹۰ تومان به ۳۴۸ تومان رسیده که رشد حدود ۷۵ درصد را ثبت کرده است!)، بازگشت اعتماد مردم به سرمایه‌گذاری، افزایش درآمد مالیاتی دولت، تزریق نقدینگی به خودروسازان برای اجرای طرح‌های توسعه پیش‌رو، تحویل خودرو در موعد تحویل توسط خودروسازان، جذب نقدینگی از جامعه، عدم نیاز خودروسازان به دریافت وام از سیستم بانکی و به دنبال آن کاهش اثر این بخش در خلق نقدینگی و... از مواردی است که تاکنون با موفقیت مورد تجربه قرار گرفته و نیازمند این امر است تا زمان مناسب اجرای این طرح در بورس کالا ادامه یابد».